Hakimin İmza İncelemesi

Adli, hukuki veya idari yargılamalarda dava konusu bazı durumlarda adli belge inceleme konularından bazıları olabilmektedir.  Adli belge inceleme konularının başında ise imza incelemesi gelmektedir. Dolayısıyla yargılama aşamasında hakimin imza incelemesi yaptırması gerekmektedir. Hakimin imza inceleme yetkisi yargılama aşamasında Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 211. Madde ile kendisine verilmiş bir yetki dahilinde olan işlemdir.

HMK 211. Madde yargılama aşamasında bir belgenin sahteliği ile ilgili durumlarda, imza incelemesi noktasında, hakimin nasıl hareket etmesi gerektiğini sırasıyla açıklamıştır. Buna göre hakimin öncelikle yapması gereken karşı tarafın açıklamalarını dinlemesi ve yapılan açıklamaları dikkate alarak yazı ve imzayı inkar eden kişiyi isticvap (Arapça kökenli bir kelime olup davalı yada davacı taraflardan birinin kendi aleyhine olan hususlarda hakim tarafından sorgulanması, dinlenmesidir) etmesi gerekmektedir.

Yapılan isticvap sonrası hakimde bir kanaat oluşmamış ise, yargılama esnasında imza incelemesi için kişiden huzurda yazı ve imza örneği alması gerekmektedir. Aldığı yazı ve imza örnekleri ile birlikte diğer belgeleri değerlendirir. Şayet yapmış olduğu imza incelemesi esnasında başka bir incelemeye gerek duymuyor ise bunu da gerekçesinde açıkça belirtmesi şartıyla belgenin sahte olduğunu ortaya koyabilir. Ayrıca dava taraflarına yapılan mahkemeye davete rağmen duruşmaya katılmamışlarsa hakim isticvap yapamayacağı için inkar edilen yazı ve imzayı ikrar etmiş olduğu kabul edilir. Ancak bu durum çıkarılan davetiyede açıkça belirtilmiş olması gerekmektedir.

Şayet hakimin resen yapmış olduğu isticvap ve huzurda almış olduğu yazı ve imza incelemesi neticesinde yazı ve imzanın kişiye ait olup olmadığı hususunda bir kanaat oluşmamış ise hakim bilirkişi incelemesine karar verir. Bilirkişi incelemesinde kullanılmak üzere huzurda alınan yazı ve imza örneklerine ilaveten incelemede mukayeseye esas olacak şahıslara ait yazı ve imzaların olduğu kamu kurum ve kuruluşlardan yazı ve imza örnekleri toplatılır. Bilirkişi tüm bu belgelere dayalı olarak imzaincelemesini yapar. Şayet mevcut belgeler yetersiz ise bilirkişi kendi huzurunda da yazı ve imza örneği alabilir.

Bilirkişinin İmza İncelemesi

                Bilirkişi tarafından yapılacak bilirkişi incelemesi HMK 266. Maddesi ve devamında yer almıştır. HMK 266’ya göre Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. İmza incelemesi hukuki konuların dışında olması kendi içinde bir inceleme yöntemi içeren bilim dalı olması sebebiyle hakimin yapacağı görsel inceleme yetersiz kalacağı için daha teknik ve detaylı inceleme için hakimin imza incelemesi yerine bilirkişiye müracaat etmesi yargılamanın sıhhati açısından en uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Bilimsel Mütalaa Raporu

Ayrıca taraflar HMK 293’e göre dava konusuyla ilgili olarak uzmanından bilimsel mütalaa raporu alabilirler. Ancak bu nedenden dolayı dava aşamasında ek süre talep edemezler. Hakim ayrıca talep üzerine veya resen uzmanı mahkemeye davet ederek imza incelemesi ile ilgili sorular sorabilir. Şayet davet üzerine uzman mahkemeye gelmezse hakim bilimsel mütalaa raporunu dikkate almaz. Global Kriminal olarak mevzuata uygun ve Yargıtay kararları doğrultusunda rapor hazırlamaktayız.

Sonuç olarak ilgili kanun maddeler değerlendirildiğinde hakimin imza incelemesi ile ilgili olarak ilk önce kendi yapacak, şayet bir sonuca ulaşamazsa imza incelemesini bilirkişiye yaptıracak veya tarafların almış olduğu bilimsel mütalaa raporuna göre sonuca gitmesi gerekmektedir. detaylı bilgi için kriminaluzmanlari.com web adresini ziyaret ediniz.